UNG THƯ HỌC
Những nội dung chính
THẾ NÀO LÀ DI CĂN
Lý do chính khiến ung thư rất nguy hiểm là khả năng lan tràn của nó trong cơ thể. Tế bào ung thư có khả năng xâm lấn tại chỗ bằng cách di chuyển đến các mô lành. Ung thư cũng có thể lan tràn theo vùng đến các hạch lympho, mô và cơ quan lân cận. Và nó có thể lan tràn đến những cơ quan xa trong cơ thể. Khi đièu này xảy ra, nó gọi là ung thư di căn. Trong nhiều loại ung thư, nó còn được gọi là bệnh giai đoạn IV. Quá trình các tế bào ung thư lan tràn đến các bộ phận khác gọi là di căn.
Khi quan sát dưới kính hiển vi và các xét nghiệm, các tế bào ung thư di căn có đặc điểm giống với ung thư nguyên phát và không giống các tế bào bình thường tại chỗ. Đây là cách để bác sĩ khẳng định đó là ung thư di căn từ nơi khác.
Ung thư di căn có tên giống với ung thư nguyên phát. Ví dụ, ung thư vú lan đến phổi được gọi là ung thư vú di căn, chứ không phải ung thư phổi. Nó được điều trị như ung thư vú giai đoạn IV, chứ không như ung thư phổi.
Đôi khi, khi chẩn đoán ung thư di căn, bác sĩ không thể tìm được vị trí u nguyên phát. Loại ung thư này được gọi là ung thư không rõ nguồn gốc, hay CUP-Carcinoma of Unknown Primary.
Khi một ung thư nguyên phát xuất hiện ở một bệnh nhân đã có tiền sử ung thư, nó được gọi là ung thư nguyên phát thứ hai. Ung thư nguyên phát thứ hai rất hiếm. Đa số trường hợp, khi một bệnh nhân đã bị ung thư, xuất hiện ung thư lần nữa, có nghĩa là ung thư nguyên phát đầu tiên đã tái phát.
CÁCH UNG THƯ LAN TRÀN
Các tế bào ung thư lan tràn khắp cơ thể theo một loạt các bước:
- Phát triển vào trong, hoặc xâm lấn, mô lành kế cận.
- Di chuyển qua thành hạch lympho hay mạch máu kế cận.
- Di chuyển theo hệ bạch huyết hoặc dòng máu đến các bộ phận khác.
- Dừng lại tại các mạch máu nhỏ ở vị trí xa, xâm lấn thành mạch và mô xung quanh.
- Phát triển trong mô đến khi có hình dạng một khối u nhỏ.
- Tân tạo mạch máu, cung cấp thêm máu để tiếp tục phát triển.
Đa số trường hợp, các tế bào ung thư sẽ chết tại một điểm nào đó trong quá trình này. Tuy nhiên, nếu điều kiện thuận lợi cho các tế bào ung thư xuất hiện ở mỗi bước, một vài tế bào có thể hình thành nên khối u mới tại các bộ phận khác. Các tế bào ung thư di căn cũng có thể bất hoạt trong nhiều năm trước khi bắt đầu phát triển trở lại, nếu có thể.
VỊ TRÍ DI CĂN
Ung thư có thể lan tràn đến hầu như bất kì cơ quan nào. Tùy loại ung thư khác nhau mà hay di căn đến một vị trí cụ thể nào đó. Vị trí di căn phổ biến nhất là xương, gan và phổi.
Cụ thể:
| Loại ung thư | Vị trí di căn chính |
| Bàng quang | Xương, gan,phổi |
| Vú | Xương, não, gan, phổi |
| Đại tràng | Gan, phổi, phúc mạc |
| Thận | Thượng thận, xương, não, gan, phổi |
| Phổi | Thượng thận, xương, não, gan, phổi khác |
| U hắc tố | Xương, não, gan, phổi, da, cơ |
| Buồng trứng | Gan, phổi, phúc mạc |
| Tụy | Gan, phổi, phúc mạc |
| Tuyến tiền liệt | Thượng thận, xương , gan, phổi |
| Trực tràng | Gan, phổi, phúc mạc |
| Dạ dày | Gan, phổi, phúc mạc |
| Tuyến giáp | Xương, gan,phổi |
| Tử cung | Xương, gan, phổi, phúc mạc, âm đạo |
TRIỆU CHỨNG UNG THƯ DI CĂN
Không phải mọi ung thư di căn đều gây ra các triệu chứng. Đặc điểm và tần số của triệu chứng sẽ phụ thuộc vào kích thước và vị trí của khối u di căn.
Một vài dấu hiệu phổ biến:
- Đau và gãy xương, khi ung thư di căn đến xương
- Đau đầu, co giật hoặc chóng mặt, khi ung thư di căn đến não
- Thở nông, khi ung thư di căn đến phổi
- Vàng da hoặc cổ chướng, khi ung thư di căn đến gan
ĐIỀU TRỊ UNG THƯ DI CĂN
Khi ung thư di căn, nó có thể khó kiểm soát. Một vài loại ung thư di căn có thể chữa khỏi bằng các phương pháp hiện tại, nhưng phần lớn là không thể. Tuy nhiên, vẫn có các phương pháp điều trị cho tất cả bệnh nhân ung thư di căn. Mục tiêu của các phương pháp này là ngăn chặn hoặc làm chậm sự phát triển của ung thư, hoặc giảm nhẹ các triệu chứng của nó gây ra. Trong một vài trường hợp, điều trị ung thư di căn có thể giúp kéo dài cuộc sống.
Phương pháp điều trị phụ thuộc vào loại ung thư nguyên phát, vị trí di căn, các điều trị trong quá khứ, và tình trạng sức khỏe hiện tại.
KHI UNG THƯ DI CĂN KHÔNG CÒN KIỂM SOÁT ĐƯỢC
Nếu ung thư di căn không còn kiểm soát được nữa, bệnh nhân và người nhà nên thảo luận về “chăm sóc cuối đời”. Kể cả khi tiếp tục được điều trị để đẩy lùi ung thư hoặc kiểm soát sự phát triển của nó, bệnh nhân có thể sẽ được chỉ định các chăm sóc giảm nhẹ để kiểm soát triệu chứng của bệnh và tác dụng phụ của điều trị.
CÁC NGHIÊN CỨU
Các nhà khoa học đang tiếp tục nghiên cứu để tìm ra các phương pháp mới nhằm tiêu diệt hay ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư nguyên phát và di căn. Nghiên cứu để tìm ra cách thức giúp hệ thống miễn dịch chiến đấu chống lại ung thư. Có gắng tìm ra cách thức ngăn chặn các bước trong quá trình lan tràn các tế bào ung thư.
