UNG THƯ HỌC
Những nội dung chính
Đối với mỗi bệnh nhân ung thư, các câu hỏi thường gặp là bệnh của mình nặng như thế nào và cơ hội sống là bao nhiêu. Đánh giá cách mà căn bệnh sẽ tiến triển được gọi là tiên lượng.
Có thể rất khó để hiểu về ý nghĩa của tiên lượng cũng như bàn luận về nó. Ngay cả đối với các bác sĩ.
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN TIÊN LƯỢNG
Một vài yếu tố có thể ảnh hưởng đến tiên lượng, bao gồm:
- Loại ung thư và vị trí phát triển
- Giai đoạn ung thư. Kích thước và sự lan tràn của khối u
- Độ biệt hóa, mức độ bất thường của tế bào ung thư. Độ biệt hóa cung cấp thông tin về tốc độ phát triển và lan tràn.
- Đặc điểm riêng của các tế bào ung thư
- Tuổi và tình trạng sức khỏe trước khi bị bệnh
- Đáp ứng điều trị
TÌM KIẾM THÔNG TIN VỀ TIÊN LƯỢNG LÀ QUYẾT ĐỊNH CÁ NHÂN
Bệnh nhân ung thư và người thân phải đối mặt với rất nhiều câu hỏi. Tìm hiểu về bệnh và biết được những điều có thể xảy ra sẽ giúp họ đưa ra được quyết định, bao gồm:
- Phương pháp điều trị nào là tốt nhất
- Có tiến hành điều trị không
- Cách chăm sóc bản thân và theo dõi tác dụng
phụ của điều trị - Các vấn đề về tài chính và pháp luật
Rất nhiều bệnh nhân muốn biết về tiên lượng bệnh của mình. Họ cảm thấy dễ dàng đương đầu với bệnh tật hơn nếu họ biết thêm nhiều thông tin về bệnh. Bệnh nhân có thể hỏi bác sĩ về các số liệu thống kê tỷ lệ sống hoặc tự tìm kiếm. Họ có thể tìm thấy các số liệu gây bối rối và sợ hãi, và nghĩ rằng các thống kê này quá chung chung so với họ. Vì vậy, lượng thông tin mà bệnh nhân muốn biết về bệnh hoàn toàn phụ thuộc vào họ.
Nếu bệnh nhân quyết định muốn biết nhiều hơn, các bác sĩ với hiểu biết tốt nhất về tình trạng bệnh sẽ là người thích hợp nhất để thảo luận về tiên lượng và giải thích ý nghĩa của các số liệu thông kê.
Ý NGHĨA CỦA CÁC THỐNG KÊ VỀ TỶ LỆ SỐNG
Các bác sĩ đánh giá tiên lượng dựa trên những thống kê được thu thập nhiều năm về những bệnh nhân cùng mắc một loại ung thư. Một vài số liệu thống kê thường được sử dụng để đánh giá tiên lượng:
Tỷ lệ sống riêng của bệnh
Phần trăm bệnh nhân mắc một loại ung thư và một giai đoạn cụ thể. Không chết do ung thư trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán. Khoảng thời gian này có thể là 1 năm, 2 năm, 5 năm… Nhưng thời gian 5 năm hay được dùng nhất. Trong phần lớn trường hợp, tỷ lệ sống riêng của bệnh dựa trên nguyên nhân tử vong được liệt kê trong báo cáo y học.
Tỷ lệ sống tương đối
Chính là tỷ lệ sống riêng của bệnh mà không tính đến nguyên nhân tử vong. Đó là phần trăm bệnh nhân sống sót trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán so với người khỏe mạnh.
Tỷ lệ sống toàn bộ
Phần trăm bệnh nhân mắc một loại ung thư và giai đoạn cụ thể, không chết do bất kỳ nguyên nhân nào trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán.
Tỷ lệ sống không bệnh
Phần trăm bệnh nhân không có dấu hiệu của ung thư trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán. Còn được gọi với tên khác là tỷ lệ không tái phát hay tỷ lệ không tiến triển.
Bởi vì các số liệu thống kê dựa trên một nhóm bệnh nhân lớn. Chúng không thể được dùng để dự đoán chính xác điều gì sẽ xảy đến. Mỗi bệnh nhân đều có điểm khác nhau. Điều trị và đáp ứng với điều trị của mỗi người rất khác nhau. Hơn nữa, cần đến hàng năm để thấy được lợi ích của các phương pháp điều trị và phương pháp tìm ra ung thư mới. Vì vậy, các thống kê được dùng để tiên lượng bệnh có thể không dựa trên phương pháp điều trị đang được dùng ngày nay.
Bác sĩ có thể nói bạn có một tiên lượng tốt nếu các thống kê chỉ ra rằng bệnh của bạn thường đáp ứng tốt với điều trị. Hoặc, một tiên lượng xấu nếu bệnh khó kiểm soát. Tuy nhiên, cần nhớ rằng tiên lượng chỉ là một kỹ năng dự đoán. Các bác sĩ không thể biết chính xác điều gì sẽ xảy đến.
QUYẾT ĐỊNH KHÔNG NHẬN ĐIỀU TRỊ
Nếu bạn đưa ra quyết định không nhận điều trị. Bạn nên thảo luận với bác sĩ người nắm rõ nhất tình trạng của mình về tiên lượng bệnh.
Các thống kê thường xuất phát từ các nghiên cứu được so sánh giữa các phương pháp điều trị. Chứ ít khi là giữa được điều trị và không điều trị. Vì vậy, bác sĩ của bạn có thể khá khó khăn để đưa ra một tiên lượng chính xác.
ĐIỀU TRỊ KHỎI VÀ GIẢM NHẸ
Điều trị khỏi nghĩa là không còn dấu vết của ung thư sau điều trị và ung thư có thể không tái phát.
Giảm nhẹ nghĩa là các dấu hiệu và triệu chứng sẽ giảm bớt. Giảm nhẹ có thể một phần hoặc hoàn toàn. Giảm nhẹ hoàn toàn nghĩa là tất cả dấu hiệu và triệu chứng của bệnh đều biến mất.
Nếu bạn sống sót sau một điều trị giảm nhẹ hoàn toàn trong 5 năm hoặc nhiều hơn. Một vài bác sĩ có có thể nói rằng bạn đã được điều trị khỏi. Tuy nhiên, một vài tế bào ung thư có thể còn sót lại trong cơ thể sau điều trị. Những tế bào này có thể là nguyên nhân của tái phát ung thư sau này. Các trường hợp ung thư tái phát, đa số là trong 5 năm đầu sau điều trị. Tuy nhiên, vẫn có khả năng bệnh tái phát muộn hơn. Vì lý do này, các bác sĩ không thể chắc chắn rằng bạn đã được điều trị khỏi. Nhiều nhất họ chỉ dám khẳng định là không còn dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vào lúc này.
Bởi vì nguy cơ tái phát của ung thư, các bác sĩ sẽ theo dõi bệnh nhân trong nhiều năm và làm các xét nghiệm để tìm kiếm dấu hiệu của ung thư tái phát. Họ cũng theo dõi các dấu hiệu của tác dụng phụ xuất hiện muộn sau khi điều trị.
