Những nội dung chính
Hiệp Hội Ung Thư Mỹ khuyến nghị hầu hết người trưởng thành nên làm theo những hướng dẫn sàng lọc ung thư dưới đây. Các kiểm tra sàng lọc được sử dụng để tìm ra bệnh ung thư ở một người trước khi có bất kỳ triệu chứng nào.
Ung thư và polyp đại trực tràng
Bắt đầu từ tuổi 50, cả nam giới và nữ giới đều nên tuân theo một trong hai chương trình kiểm tra sau:
Kiểm tra tìm polyp và ung thư
- Soi đại tràng xích-ma mỗi 5 năm một lần, nếu kết quả dương tính tiến hành nội soi đại tràng, hoặc
- Nội soi đại tràng mỗi 10 năm một lần, hoặc
- Chụp hình cản quang kép dùng thuốc thụt barium mỗi 5 năm một lần, nếu kết quả dương tính tiến hành nội soi đại tràng, hoặc
- Chụp hình cắt lớp đại tràng (nội soi đại tràng ảo) mỗi 5 năm một lần.
Các kiểm tra chủ yếu để tìm ung thư
- Xét nghiệm máu ẩn trong phân dựa trên guaiac hàng năm (guaiac-based fecal occult blood test hay gFOBT- tìm Heme), hoặc
- Xét nghiệm sinh hóa miễn dịch phân hàng năm (fecal immunochemical test hay FIT), hoặc
- Xét nghiệm DNA trong phân (stool DNA hay sDNA) mỗi 3 năm một lần, nếu kết quả dương tính tiến hành nội soi đại tràng.
Nên dùng bộ xét nghiệm mang về nhà để xét nghiệm nhiều mẫu phân. Chỉ làm xét nghiệm một lần tại văn
phòng bác sĩ là không đủ để có kết quả chính xác. Nên nội soi đại tràng nếu kết quả xét nghiệm
dương tính.
Tốt nhất nên thực hiện kiểm tra có khả năng phát hiện cả polyp và ung thư sớm nếu có sẵn. Nếu bạn có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng do tiền sử gia đình hoặc các yếu tố khác, bạn có thể cần phải được kiểm tra sàng lọc theo một lịch trình khác.
Ung thư phổi
Hiệp Hội Ung Thư Mỹ không khuyến cáo sàng lọc ung thư phổi ở những người có nguy cơ trung bình. Nhưng có hướng dẫn sàng lọc cho những người có nguy cơ cao bị bệnh ung thư phổi do hút thuốc lá. Việc khám sàng lọc nên được thực hiện nếu bạn có đủ những điều kiện sau:
- Nằm trong độ tuổi từ 55 đến 74
- Có sức khỏe tốt
- Có tiền sử hút thuốc ở mức ít nhất là 30 gói-năm, và vẫn còn hút thuốc hoặc đã bỏ thuốc trong vòng 15 năm qua.
Một gói-năm là số lượng các gói thuốc lá hút mỗi ngày nhân với số năm mà một người đã hút. Ví dụ, một người hút một gói thuốc lá mỗi ngày trong 30 năm qua hoặc một người hút 2 gói mỗi ngày trong 15 năm qua thì đều có tiền sử hút thuốc lá 30 gói-năm.
Việc khám sàng lọc được thực hiện với việc chụp CT lồng ngực liều thấp (low-dose CT scan hay LDCT) hàng năm.
Ung thư tuyến tiền liệt
Hiệp Hội Ung Thư Mỹ khuyến cáo rằng nam giới nên thảo luận với một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe để có thể đưa ra quyết định sáng suốt về việc có xét nghiệm ung thư tuyến tiền liệt hay không. Các nghiên cứu chưa chứng minh được rằng lợi ích tiềm năng của xét nghiệm này lớn hơn những nguy cơ của việc xét nghiệm và điều trị.
Chúng tôi tin rằng nam giới không nên được xét nghiệm nếu chưa hiểu rõ những điều đã biết và chưa biết về những rủi ro và lợi ích tiềm năng của việc xét nghiệm và điều trị.
Bắt đầu từ tuổi 50, nam giới nên trao đổi với một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về những lợi, hại của xét nghiệm này để họ có thể quyết định xem việc xét nghiệm có phải là lựa chọn đúng cho họ không.
Nếu bạn là người Mỹ gốc Phi, hoặc cha hay anh em trai của quý vị mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt trước tuổi 65, quý vị nên nói chuyện về việc này với một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khi bắt đầu vào tuổi 45.
Nếu quyết định đi xét nghiệm, quý vị nên làm xét nghiệm máu PSA cùng hoặc không cùng với việc khám trực tràng. Việc quý vị được xét nghiệm thường xuyên như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức PSA của quý vị.
Buổi kiểm tra sức khỏe có liên quan đến ung thư
Đối với những người ở độ tuổi từ 20 trở lên có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ, buổi kiểm tra sức khỏe liên quan đến ung thư nên bao gồm việc tư vấn về sức khỏe và tùy vào độ tuổi và giới tính của người đó, việc khám tìm ung thư tuyến giáp, khoang miệng, da, hạch bạch huyết, tinh hoàn và buồng trứng, cũng như tìm một số bệnh khác ngoài bệnh ung thư.
Biện pháp giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư
- Tránh xa tất cả các hình thức của thuốc lá.
- Đạt được và duy trì trọng lượng cơ thể có lợi cho sức khỏe.
- Vận động cơ thể thường xuyên.
- Ăn uống điều độ với nhiều trái cây và rau quả.
- Giới hạn số lượng rượu bia bạn dùng (nếu có).
- Bảo vệ da.
- Hiểu biết về bản thân, về tiền sử gia đình, và các rủi ro sức khỏe của mình.
- Đến khám tổng quát và kiểm tra sàng lọc ung thư theo định kỳ.
ĐỌC THÊM: Hướng dẫn của Hiệp hội ung thư Mỹ về phát hiện sớm các ung thư thường gặp ở nữ giới.
Theo American Cancer Society.