Hạ bạch cầu trong thời gian điều trị hóa chất – Những điều bạn cần biết

Trước mỗi đợt truyền hóa chất, bác sỹ luôn chỉ định cho bạn thực hiện một số xét nghiệm máu nhằm chắc chắn rằng các cơ quan quan trọng trong cơ thể bạn (tủy xương, gan, thận…) đã hồi phục trở lại bình thường sau đợt truyền hóa chất trước đó và đủ điều kiện cho đợt điều trị tiếp theo.
Trong đó, số lượng các tế bào máu của bạn sẽ phản ánh tình trạng chức năng hiện tại của tủy xương (cơ quan tạo máu của cơ thể bạn). Các tế bào đó bao gồm: Bạch cầu, Hồng cầu và Tiểu cầu. Mỗi dòng tế bào tham gia vào những chức năng khác nhau, đặc biệt quan trọng đối với cơ thể.
Các tế bào bạch cầu tham gia vào hệ miễn dịch, tạo nên sức đề kháng cho cơ thể bạn, chống lại những vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng luôn rình rập tấn công cơ thể bạn. Bạch cầu như những “chiến binh” luôn vi hành trong máu của bạn hoặc chốt chặn tại những cửa ngõ thông thương giữa cơ thể bạn và môi trường bên ngoài như hầu họng, đường hô hấp và đường tiêu hóa.
Thuốc hóa chất giúp chúng ta tiêu diệt tế bào ung thư, nhưng thật không may, nó cũng tác động mạnh lên các tế bào khỏe mạnh bình thường của cơ thể bạn. Những tế bào nào phát triển càng nhanh càng nhạy cảm với hóa chất, có thể kể đến như niêm mạc miệng, niêm mạc ruột và các tế bào tạo máu tại tủy xương. Trong quá trình truyền hóa chất, các tế bào tủy xương bị tổn thương và chết đi, dẫn đến suy giảm khả năng tạo máu của tủy xương và tình trạng hạ bạch cầu nếu các tế bào tủy xương lành còn lại không kịp hồi phục.
Vì sao hạ bạch cầu lại đáng sợ như vậy?
Giảm số lượng các “chiến binh” bạch cầu trong máu sẽ làm sức đề kháng của bạn trở nên yếu ớt, cơ thể sẽ không đủ sức chống đỡ khi có vi khuẩn, vi rút hay ký sinh trùng (nấm) xâm nhập dẫn đến tình trạng nhiễm trùng diễn biến cấp tính và gây ra những biến chứng nặng nề, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng nếu bạn không được điều trị kịp thời.
Tuy nhiên, khi giảm bạch cầu, bạn có thể KHÔNG có bất kỳ biểu hiện gì cho đến khi tình trạng nhiễm trùng xuất hiện, như:
Những điều bạn cần làm:
– Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng diệt khuẩn
– Hạn chế tiếp xúc với những người đang mắc bệnh nhiễm trùng (viêm phổi, lao, cảm cúm…).
– Không thực hiện các thủ thuật, can thiệp (răng, thẩm mỹ) trong thời gian bạn bị giảm bạch cầu.
– Duy trì chế độ dinh dưỡng tốt giúp tủy xương nhanh chóng hồi phục cũng như tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bạn. Xem thêm: Ăn gì khi hạ bạch cầu?
– Ăn đồ ăn đã nấu chín và ngay sau khi nấu, không ăn các món ăn có nguy cơ nhiễm khuẩn cao như rau sống, lòng, tiết canh…
– Dành thời gian nghỉ ngơi hợp tý, những lo lắng, căng thẳng sẽ càng làm nặng thêm tình trạng hạ bạch cầu. Một giấc ngủ ngon lành, chất lượng sẽ giúp cho tủy xương của bạn có thêm thời gian để hồi phục!
– Tuân thủ chỉ định của bác sỹ sử dụng các loại thuốc kháng sinh, thuốc kích thích sản xuất bạch cầu DỰ PHÒNG ngay cả khi chưa có dấu hiệu giảm bạch cầu!
Bạn cần liên lạc với bác sỹ điều trị ngay khi:
– Sốt cao trên 38 độ C
– Xuất hiện cảm giác ớn lạnh hoặc rét run
– Xuất hiện các dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng
Lưu ý thêm: Khi xét nghiệm máu cho thấy bạn bị giảm bạch cầu, bác sỹ có thể sẽ chỉ định cho bạn sử dụng thuốc kích thích tủy xương tạo bạch cầu (tiêm dưới da) dự phòng để giúp bạn giảm nguy cơ nhiễm trùng sau đợt truyền hóa chất tiếp theo. Do kích thích mạnh tủy xương, thuốc có thể làm bạn đau nhức tại vị trí một số xương lớn như cột sống, xương chậu. Không nên quá lo lắng, hãy thông báo với bác sỹ của bạn, một viên thuốc giảm đau thông thường cũng có thể xoa dịu dấu hiệu này!
Cần hiểu rằng hạ bạch cầu thường chỉ là một trong những tác dụng phụ thường gặp của điều trị hóa chất, ít liên quan đến tình trạng tiến triển của bệnh ung thư. Hạ bạch cầu không đồng nghĩa với việc bệnh ung thư của bạn nặng hơn!
Soạn bởi: BS. Trần Trung Bách