UNG THƯ HỌC
GLOBOCAN là một dự án của Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (International Agence on Cancer Research – IACR) trực thuộc Tổ chức Y tế Thế Giới (WHO) với mục đích tập hợp dữ liệu ghi nhận dịch tễ ung thư từ 184 quốc gia trên thế giới và đưa ra các con số ước tính về tỷ lệ mắc mới, tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mắc của các bệnh ung thư phổ biến.
Báo cáo GLOBOCAN gần nhất được công bố năm 2012, luôn là địa chỉ mà chúng ta nghĩ đến đầu tiên khi cần những con số thống kê dịch tễ cho bài viết hay các công trình nghiên cứu của mình. Tuy nhiên, chúng ta lại thường bỏ qua một bước rất quan trọng luôn được IACR khuyến cáo trước khi sử dụng bất kỳ một kết quả nào từ dữ liệu GLOBOCAN.
Rõ ràng trên thực tế, chất lượng của công tác ghi nhận dịch tễ ung thư không đồng nhất giữa hơn 180 quốc gia đóng góp vào cơ sở dữ liệu GLOBOCAN.
IACR khuyến cáo người dùng tìm hiểu rõ về Nguồn và Phương pháp thu thập, xử lý số liệu được IACR thực hiện để có được các kết quả thống kê trong GLOBOCAN.
Những yếu tố này là cơ sở cốt lõi, căn bản để chúng ta có thể nhìn nhận và đánh giá đúng ý nghĩa, giá trị cũng như độ tin cậy của các con số thống kê trước khi sử dụng chúng một cách phù hợp nhất.
IACR luôn có đánh giá về chất lượng của cơ sơ dữ liệu từ mỗi quốc gia thông qua chỉ số về chất lượng (Index of Quality) biểu diễn bằng 1 ký tự chữ cái (từ A đến G) cho dữ liệu về tỷ lệ mắc và 1 ký tự chữ số (từ 1 đến 6) cho dữ liệu về tỷ lệ tử vong. Cách “cho điểm” tuân theo quy tắc giản lược sau:
Với dữ liệu về tỷ lệ mắc (incidence data):
A. Dữ liệu tầm quốc gia chất lượng cao hoặc dữ liệu tầm khu vực chất lượng cao (độ che phủ trên 50%)
B. Dữ liệu tầm khu vực chất lượng cao (độ che phủ từ 10 đến 50%)
C. Dữ liệu tầm khu vực chất lượng cao (độ che phủ dưới 10%)
D. Dữ liệu tầm quốc gia (các tỷ lệ)
E. Dữ liệu tầm khu vực (các tỷ lệ)
F. Dữ liệu dạng tần số
G. Không có dữ liệu.
Với dữ liệu về tỷ lệ tử vong (mortality data):
1. Có hệ thống ghi nhân tử vong hoàn thiện và chất lượng cao
2. Có hệ thống ghi nhận tử vong hoàn thiện, chất lượng trung bình
3. Có hệ thống ghi nhận tử vong hoàn thiện, chất lượng thấp
4. Hệ thống ghi nhận tử vong chưa hoàn thiện hoặc dữ liệu không đầy đủ
5. Dữ liệu từ các hệ thống ghi nhận khác (ghi nhận dịch tễ ung thư…)
6. Không có dữ liệu.
Dữ liệu về dịch tễ bệnh ung thư của chúng ta đóng góp vào GLOBOCAN hiện tại đạt mức E4, với các kết quả từ các nghiên cứu tầm khu vực tại hai thành phố lớn Hà Nội và Hồ Chí Minh thực hiện trong giai đoạn trước năm 2010.
BSNT. Trần Trung Bách
