UNG THƯ HỌC
Bạn lo lắng về việc dự phòng ung thư? Đảm đương bởi việc tạo nên những thay đổi như ăn một chế độ khoa học và sàng lọc thường xuyên.
Bạn có lẽ đã nghe tới những báo cáo đầy mâu thuẫn về dự phòng ung thư. Đôi khi những lời khuyên về dự phòng những ung thư đặc hiệu trong một nghiên cứu hoặc báo cáo này lại trái ngược một nghiên cứu, báo cáo khác.
Trong nhiều trường hợp, những gì được biết về dự phòng ung thư vẫn chỉ là sự suy luận. Tuy nhiên, người ta chấp nhận rộng rãi rằng khả năng mắc ung thư của bạn bị ảnh hưởng bởi lối sống.
Vậy nên nếu bạn quan tâm tới dự phòng ung thư, hãy nắm bắt cẩn thận thực tế rằng một số thay đổi nhỏ trong lối sống có thể tạo ra những khác biệt lớn. Xem xét 7 lời khuyên có thể dự phòng ung thư sau đây.
1. Không sử dụng thuốc lá
Sử dụng bất kỳ một hình thức nào của thuốc lá đặt bạn vào sự khởi đầu của ung thư. Hút thuốc lá có mối liên quan với nhiều loại ung thư – bao gồm ung thư phổi, khoang miệng, họng, thanh quản, tụy, bàng quang, cổ tử cung và thận. Nhai thuốc lá có liên quan tới ung thư khoang miệng và tụy. Dù bạn không sử dụng thuốc lá, phơi nhiễm thụ động với khói thuốc có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi.
Tránh xa thuốc lá – hoặc quyết định ngưng sử dụng – là một trong những quyết định quan trọng nhất liên quan tới sức khỏe bạn có thể đưa ra. Nó cũng là một phần quan trọng của dự phòng ung thư. Nếu bạn cần sự giúp đỡ trong việc bỏ thuốc, hãy hỏi bác sĩ của bạn về những sản phẩm và chiến lược hỗ trợ bỏ thuốc.
2. Một chế độ ăn khỏe mạnh
Mặc dù việc lựa chọn một loại thực phẩm khỏe mạnh không thể bảo đảm cho việc dự phòng ung thư, nó có thể giúp giảm thiểu nguy cơ của bạn. Hãy xem xét những hướng dẫn sau đây:
• Ăn nhiều trái cây và rau. Chế độ ăn của bạn nên lấy nền tảng là trái cây, rau củ và những loại thực phẩm khác có nguồn gốc thực vật – như là các loại lúa mạch và đậu.
• Tránh béo phì. Chọn các loại đồ ăn hàm lượng calo thấp, bao gồm tránh cả đường tinh luyện và chất béo nguồn gốc động vật.
• Nếu uống rượu hãy chỉ nên uống vừa phải. Nguy cơ mắc nhiều loại ung thư – gồm ung thư vú, đại tràng, phổi, thận và gan – tăng theo số lượng và thời gian uống rượu.
• Ăn các loại thịt chế biến sẵn có giới hạn. Một báo cáo từ Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (International Agency for Research on Cancer), tiểu ban ung thư của Tổ chức y tế thế giới, kết luận rằng ăn một lượng thịt chế biến sẵn có thể làm tăng nhẹ nguy cơ một số ung thư nhất định.
Thêm vào đó, những phụ nữ ăn một chế độ ăn của người Địa trung hải có bổ sung dầu oliu và hỗn hợp quả hạch có thể giảm nguy cơ ung thư vú. Chế độ ăn của người Địa trung hải tập trung chủ yếu vào những thức ăn có nguồn gốc thực vật, như trái cây và rau củ, ngũ cốc còn nguyên vẹn, cây họ đậu và quả hạch. Những người theo chế độ ăn này chọn những chất béo có lợi cho sức khỏe, giống như dầu oliu thay cho bơ, và cá thay cho thịt đỏ.
3. Duy trì một cân nặng hợp lý và rèn luyện thể chất
Duy trì một cân nặng hợp lý có thể làm giảm nguy cơ của nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư vú, tiền liệt tuyến, phổi, đại tràng và thận.
Hoạt động thể lực cũng có giá trị như vậy. Ngoài việc giúp bạn kiểm soát cân nặng, hoạt động thể lực bản thân nó cũng làm giảm nguy cơ ung thư vú và đại tràng.
Người trường thành tham gia bất kỳ hoạt động thể lực thực chất nào cũng có lợi cho sức khỏe. Nhưng để có những lợi ích về mặt sức khỏe đáng kể, hãy cố gắng để đạt ít nhất 150 phút hoạt động thể dục vừa phải hoặc 75 phút hoạt động thể dục nặng mỗi tuần. Bạn cũng có thể kết hợp tập các bài tập thể dục vừa phải với các bài tập nặng. Mục tiêu chung ít nhất là thể dục 30 phút mỗi ngày, và nếu bạn có thể làm được nhiều hơn thì càng tốt.
4. Bảo vệ cơ thể chống lại ánh sáng mặt trời
Ung thư da là một trong những loại ung thư thường gặp nhất – là một trong những loại có khả năng dự phòng cao nhất. Hãy cố gắng làm theo những lời khuyên sau đây:
• Tránh ánh nắng buổi trưa. Không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời trong khoảng thời gian từ 10h sáng tới 4h chiều, vì đây là lúc những tia từ mặt trời mạnh nhất.
• Hãy ở trong bóng râm. Khi bạn phải ra ngoài, cố gắng ở trong bóng râm càng nhiều càng tốt. Kính râm và mũ rộng vành cũng có thể có ích với bạn.
• Che chắn những vùng da hở. Sử dụng các trang phục rộng rãi, chất liệu được dệt khít có thể che chắn cho da bạn càng nhiều càng tốt. Chọn những màu sắc sáng hoặc tối, những màu sắc có khả năng phản xạ nhiều bức xạ tử ngoại hơn là những màu nhạt hoặc chất liệu cotton được tẩy trắng.
• Sử dụng kem chống nắng. Sử dụng thường xuyên và với số lượng hào phóng kem chống nắng.
• Tránh tắm nắng và các loại đèn chiếu mạnh. Những thứ này cũng gây hại tương đương với ánh sáng mặt trời tự nhiên.
5. Tiêm phòng
Dự phòng ung thư cũng bao gồm cả bảo vệ cơ thể chống lại một số virus nhất định. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về việc tiêm phòng chống lại:
• Virus viêm gan B (HBV). Viêm gan B có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan. Vaccine viêm gan B được khuyến cáo cho những người trưởng thành nhất định có nguy cơ cao – như những người có quan hệ tình dục với nhiều bạn tình, mắc bệnh lây qua đường tình dục, nghiện chích ma túy, đồng tính nam, và những nhân viên y tế hoặc công nhân môi trường, họ là những người dễ bị phơi nhiễm với máu hoặc dich cơ thể của người mắc bệnh.
• Virus gây u nhú (Huma papillomavirus – HPV). HPV là một virus lây truyền qua đường tình dục có thể gây ung thư cổ tử cung và các cơ quan sinh dục khác cũng như ung thư tế bào vảy ở đầu và cổ. Vaccine phòng HPV được khuyến cáo cho những cô bé và cậu bé ở độ tuổi 11 và 12. Nó vẫn có giá trị cho cả nam và nữ tới 26 tuổi hoặc trẻ hơn nếu trước đó họ chưa được tiêm phòng.
6. Tránh xa các hành vi nguy cơ
Một phương thức dự phòng ung thư có hiệu quả khác là tránh các hành vi nguy cơ, những thứ có thề dẫn tới những nhiễm trùng mà làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
• Thực hiện hành vi tình dục an toàn. Giới hạn số lượng bạn tình, và sử dụng bao cao su khi giao hợp. Càng có nhiều bạn tình, bạn càng có nhiều khả năng mắc các bệnh lây qua đường tình dục – như HIV hoặc HPV. Những người có HIV hoặc đã tới giai đoạn AIDS có nguy cơ cao mắc ung thư hậu môn, gan và phổi. HPV là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất của ung thư cổ tử cung, nhưng nó cũng có thể làm tăng nguy cơ hậu môn, dương vật, họng, âm hộ và âm đạo.
• Không dùng chung bơm kim tiêm. Chia sẻ chung bơm kim tiêm với những người nghiện chích mắc bệnh có thể làm bạn bị lây HIV, cũng như virus viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV) – những virus làm tăng nguy cơ ung thư gan. Nếu bạn lo lắng về tình trạng nghiện thuốc của mình hãy tìm kiếm những sự trợ giúp chuyên nghiệp.
7. Tìm kiếm sự chăm sóc y tế thường xuyên
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên và sàng lọc định kỳ đối với nhiều loại ung thư – như ung thư da, đại tràng, cổ tử cung và vú – có thể làm tăng cơ hội phát hiện ở giai đoạn sớm, khi mà cơ hội điều trị thành công cao. Hãy hỏi bác sĩ của bạn về thời gian biểu sàng lọc ung thư tốt nhất cho bạn.
Hãy bắt đầu thực hiện dự phòng ung thư ngay từ hôm nay. Phần thưởng cho bạn sẽ kéo dài suốt đời.
Theo: mayoclinic.com
